แนะนำคำศัพท์

ความจริงทางเลือก คือการเลือกเสนอความจริงเพียงบางส่วน หรื อเลือกเสนอความจริงในมุมของตน ซึ่งไม่ ตรงกับความจริงที่ปรากฏ ความจริงทางเลือกจึงไม่ใช่ความจริงแต่เป็ นความเท็จ (appeared on the NBC television news program Meet the Press.)

หลักฐานโดยเรื่องเล่า เป็นเพียงหลักฐานในเชิงทฤษฎีและความคิ ดเห็น หรือเป็นเพียงแค่การสังเกต ไม่ใช่เป็นหลักฐานที่มาจากการวิจัยอย่างเป็นระบบ ซึ่งจะแตกต่างจากหลักฐานเชิงประจักษ์ที่เป็นหลักฐานจากข้อเท็จจริงที่ได้รับจากการสังเกตการสอบสวนหรือการทดลองทางวิทยาศาสตร์มาแล้ว

อคติ แนวโน้ม ความโน้มเอียง ความรู้สึกหรือความคิ ดเห็น โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่คิดไว้ล่วงหน้าหรือไม่มีเหตุผล ความรู้สึกหรือความคิดเห็นที่เป็นศัตรูอย่างไม่มีเหตุผลเกี่ยวกับกลุ่มสังคม (Dictionary.com)

รูปแบบการรายงานข่าวแบบต่อๆ กันไป เช่น เมื่อแหล่ งข่าว A รายงานข่าวที่เป็นเท็จออกไป แหล่งข่าว B ก็นำข่าวจากแหล่งข่าว A ไปเสนอข่าวต่อ จากนั้นก็จะมีแหล่งข่าวอื่นๆ ที่นำข่าวจากแหล่งข่าว B ไปเผยแพร่ต่อไปอีกเป็นทอดๆ จนข้อมูลเท็จแพร่กระจายออกไปอย่างรวดเร็วจากแหล่งข่าวหลายแห่ง (TEDEd video How False News Can Spread)

ข้อความหรือหัวข้อที่ออกแบบมา เพื่อดึงดูดให้ ผู้ใช้งานคลิกเข้าไปอ่านข้อมูลเนื้อหาที่อยู่ด้านใน (Merriam-Webster)

ข้อคิดเห็น คำวิจารณ์ การแสดงความคิดเห็นหรือการเสนอคำอธิ บายเกี่ยวกับเหตุการณ์หรือสถานการณ์นั้น ๆ (Oxford Dictionaries) ผู้บริโภคสื่อจึงควรเข้าใจความแตกต่างระหว่าง การเสนอความคิดเห็นและการรายงานข้อเท็จจริง

อคติที่เกิดขึ้นจากความเชื่อของบุคคลนั้นๆ เช่น เมื่อบางคนต้องการให้ความคิด แนวคิดบางอย่างเป็นจริง พวกเขาก็จะเชื่อว่าสิ่งนั้นเป็นจริง การเลือกเชื่อในสิ่งที่ตรงกับความเชื่อดั้งเดิมที่มีอยู่แล้วของตนเอง เราไม่สามารถขจัดอคติที่ฝังรากได้อย่างเด็ดขาด แต่ควรแสวงหามุมมองจากผู้อื่นประกอบด้วย (อ้างอิงจาก Psychology Today)

ทฤษฎีสมคบคิด ทฤษฎีที่อธิบายเหตุการณ์ว่าเป็ นผลมาจากการวางแผนโดยกลุ่มคนหรือองค์กรที่แอบแฝง เป็นความเชื่อว่าเหตุการณ์ที่ไม่สามารถอธิบายได้เกิดจากกลุ่มดังกล่าว ความคิดที่ว่าเหตุการณ์ทางการเมืองหรือแนวโน้มทางเศรษฐกิจและสังคมที่สำคัญหลายอย่างเป็นผลมาจากแผนการลับที่คนทั่วไปส่วนใหญ่ไม่รู้ (Dictionary.com)

รูปแบบในการออกแบบแบบลวงโดยมีเจตนาจะเข้าถึงข้อมูล หรือหลอกลวงให้ผู้ ใช้ทำในสิ่งที่พวกเขาไม่ได้ตั้งใจทำ เช่น มักจะมีการขึ้นข้อมูลให้สมัครใช้บริการสั่งซื้อหรือสิ่งค้นหาสิ่งต่าง ๆ แล้วก็จะมีการดึงข้อมูลและใช้ประโยชน์จากข้อมูลส่วนตัวที่ได้ทำการสมัครหรือลงทะเบียนไว้ เพื่อนำไปทำอย่างอื่น เป็นต้น. (อ้างอิงจาก TechCrunch)

วิดีโอที่ใช้แอปพลิเคชั่นนำภาพใบหน้าบุคคลหนึ่งมาตั ดต่อบนภาพร่างกายของอีกบุคคลหนึ่ง เป็นการปลอมแปลงอัตลักษณ์ของบุคคลโดยปัญญาประดิษฐ์ artificial intelligence เพื่อมีจุดประสงค์ในเชิงล้อเลียนผู้มีชื่อเสียง หรือ การเผยแพร่ภาพลับ คลิปหลุด (ข้อมูลเพิ่มเติม Know Your Meme)

ความสามารถในการใช้ข้อมูลและเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เพื่อค้นหา ประเมิ น สร้าง และสื่อสารข้อมูล ซึ่งต้องใช้ทั้งทักษะความรู้ ความคิด และทักษะทางเทคนิค ครอบคลุมถึงการรู้เท่าทันข้อมูลและรู้เท่าทันสื่อ (American Library Association Digital Literacy Task Force)

การบิดเบือนข้อมูล เป็นการสร้างข้อมูลเท็ จโดยเจตนา เป็นการกระทำที่หลอกลวง เป็นการโน้มน้าวให้คนอื่นเชื่อในความไม่จริงนั้น (Quora)

ห้องเสียงสะท้อน คือ การที่ระบบอัลกอริทึ มช่วยกรองและแสดงผลข้อมูลที่ตรงกับความสนใจของผู้ใช้งานบริการออนไลน์ ในขณะที่ผู้ใช้งานจะกรองตัวเลือกเพื่อเปิดรับเฉพาะข้อมูลที่ตรงกับความต้องการ ความเชื่อของตัวเอง มีความหมายเช่นเดียวกับ filter bubble การบริการออนไลน์ เช่น Google และ Facebook ใช้อัลกอริทึมการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อกำหนดข้อมูลที่จะส่งถึงผู้รับ การปรับ การกรองการรับข้อมูลส่วนบุคคล แม้ว่าจะมีประโยชน์ในบางประการ แต่อาจกีดกั้นการเข้าถึงข้อมูลอื่น ๆ ที่แตกต่างออกไป ทำให้ลดทอนความสามารถในการหลีกเลี่ยงข่าวปลอมและข้อมูลที่มีอคติ (Bubbles & Bias: What Can We Do?)

บทบรรณาธิการ คือ บทความในหนังสือพิมพ์หรือวารสารอื่ น ๆ หรือบนเว็บไซต์ที่นำเสนอความคิดเห็นของผู้จัดพิมพ์ นักเขียนหรือบรรณาธิการ หรือเป็นคำแถลงที่ออกอากาศทางวิทยุหรือโทรทัศน์ที่แสดงความคิดเห็นจากเจ้าของหรือผู้จัดการสถานี (Dictionary.com)

หลักฐานเชิงประจักษ์ หลักฐานตามข้อเท็จจริงที่ได้ รับจากการสังเกต สอบสวนหรือการทดลองทางวิทยาศาสตร์แล้ว

คำพูดสละสลวย หรือการแสดงออกโดยทางอ้อม ใช้เพื่อเลี่ยงแทนคำพูดที่ อาจจะดูรุนแรงหรือตรงเกินไป เมื่อต้องกล่างถึงบางสิ่งที่ไม่พึงประสงค์หรือน่าอับอาย (Oxford Dictionaries)

ความจริง สิ่งที่มีอยู่จริง การเกิดขึ้ นจริง บางส่วนของข้อมูลที่ถูกนําเสนอโดยเป็นจริง บางสิ่งที่มีอยู่จริงหรือเกิดขึ้นจริง (Merriam-Webster)

ข่าวลวง ข่าวที่ถูกสร้างขึ้น ปรับแต่ งให้คล้ายกับเป็นข่าวที่น่าเชื่อถือและดึงดูดความสนใจ หรืออาจจะเพื่อหวังผลจากรายได้จากการโฆษณาข่าวหรือข้อมูลที่ถูกบิดเบือน (The Guardian)

ความเท็จ ข้อความที่ไม่เป็นความจริง https://www.merriam-webster.com/dictionary/falsehood" target="_blank">(Merriam-Webster)

การบริการออนไลน์ เช่น Google และ Facebook ใช้อัลกอริ ทึมการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อกำหนดข้อมูลที่จะส่งถึงผู้รับ การปรับ การกรองการรับข้อมูลส่วนบุคคล แม้ว่าจะมีประโยชน์ในบางประการ แต่อาจกีดกั้นการเข้าถึงข้อมูลอื่น ๆ ที่แตกต่างออกไป ทำให้ลดทอนความสามารถในการหลีกเลี่ยงข่าวปลอมและข้อมูลที่มีอคติ (Bubbles & Bias: What Can We Do?)

คำบอกเล่า ข้อมูลที่คุณเคยได้ยิน แต่ ไม่รู้ว่าจริงหรือไม่ (Cambridge Dictionary)

การหลอกลวง การกระทำที่หลอกหรือลวงผู้อื่น เพื่อให้คิดว่ าสิ่งนั้นถูกหรือสิ่งนั้นเป็นจริง ทั้งที่จริงแล้วมันไม่จริง (Merriam-Webster)

การรู้สารสนเทศ คือ ชุดของความสามารถแบบบูรณาการที่ครอบคลุมการค้นพบข้ อมูลที่สะท้อนความเข้าใจในการผลิตและให้คุณค่าของข้อมูลและการใช้ข้อมูลในการสร้างความรู้ใหม่และมีส่วนร่วมอย่างมีจริยธรรมในชุมชนแห่งการเรียนรู้

"The set of integrated abilities encompassing the reflective discovery of information, the understanding of how information is produced and valued, and the use of information in creating new knowledge and participating ethically in communities of learning" (Association of College and Research Libraries). See also digital literacy, media literacy

เราต้องการแสวงหาภูมิปัญญาท่ามกลางข้อมูลที่ท่วมท้น ดังนั้น โลกจึงต้องขับเคลื่อนไปโดยคนที่รู้จักสังเคราะห์ คนที่สามารถหยิบข้อมูลที่ถูกต้องในเวลาที่เหมาะสม คิดอย่างมีวิจารณญาณ และเลือกอย่างชาญฉลาด "We are drowning in information, while starving for wisdom.

The world henceforth will be run by synthesizers, people able to put together the right information at the right time, think critically about it, and make important choices wisely." --E. O. Wilson

ภาวะข้อมูลท่วมท้น เมื่อได้รับข้อมู ลมากเกินไปในคราวเดียวจนไม่สามารถคิดได้อย่างถี่ถ้วน

"A situation in which you receive too much information at one time and cannot think about it in a clear way" (Cambridge Dictionary).

วิทยาศาสตร์ขยะ งานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ ข้อมูล และการอ้างสิทธิ์ที่ผิดพลาดที่สร้างขึ้นเพื่อผลประโยชน์ทางการเงินหรือทางการเมือง / วิทยาศาสตร์เทียม

"Faulty scientific research, data, and claims created for financial or political gain" (Dictionary.com). See also pseudoscience

สื่อกระแสหลัก เป็นสื่อที่มีอยู่ทั้งในโทรทั ศน์ วิทยุ สื่อออนไลน์ หนังสือพิมพ์และสิ่งพิมพ์อื่น ๆ เป็นสื่อที่หาได้ง่ายและเข้าถึงผู้ชมได้อย่างจำนวนมาก

"Mainstream media outlets are found on television, radio, online and in newspapers and other publications. They include TV networks like ABC, CBS and NBC, as well as national news channels like CNN and Fox News. They also include websites like MSNBC and large newspapers like The New York Times and USA Today. Mainstream media sources are usually easy to find, and they reach large audiences" (Houston Chronicle).

ข้อมูลผิดพลาด คือ ข้อมูลจริงที่ ถูกเผยแพร่ออกมา โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อก่อให้เกิดผลเสีย และเป็นอันตราย

"Genuine information that is shared with an intent to cause harm. An example of this is when Russian agents hacked into emails from the Democratic National Committee and the Hillary Clinton campaign and leaked certain details to the public to damage reputations" (First Draft).Malinformation should not be confused with disinformation (false information shared with an intent to cause harm) or misinformation (false information shared by those who believe it to be true).

การรู้เท่าทันสื่อ คือ ความสามารถในการเข้าถึง วิเคราะห์ ประเมินและสร้างสื่อ

"The ability to access, analyze, evaluate, and create media. Media literate youth and adults are better able to understand the complex messages we receive from television, radio, Internet, newspapers, magazines, books, billboards, video games, music, and all other forms of media" (Media Literacy Project). See also digital literacy, information literacy

รูปแบบ ความคิด พฤติกรรม ที่แพร่กระจายไปอย่างกว้ างขวางจากคนหนึ่งไปสู่อีกคนหนึ่ง เช่น อาจจะเป็นรูปภาพ หรือสื่อวิดีโอ ต่าง ๆ ที่น่าขบขันหรือน่าสนใจ ซึ่งแพร่กระจายอย่างกว้างขวางทางอินเทอร์เน็ต

"An idea, behavior, style, or usage that spreads from one person to another in a culture; An amusing or interesting picture, video, etc., that is spread widely through the Internet" (Merriam-Webster's Learner's Dictionary).

ข้อมูลเท็จที่ถูกเผยแพร่ออกไปจากคนที่เชื่อว่าข้ อมูลนี้เป็นจริง

"Misinformation is information that is false, but the person who is disseminating it believes that it is true" (Quora). Misinformation should not be confused with disinformation (false information shared with an intent to cause harm) or malinformation (genuine information shared with an intent to cause harm).

โฆษณา ที่ถูกออกแบบให้สื่อโฆษณานั้นสอดคล้องไปกับรูปแบบ ความรู้สึกและเนื้อหาในสื่อที่โฆษณานั้นปรากฎอยู่

"Paid advertising where the ad matches the form, feel and function of the content of the media on which it appears" (Native Advertising Institute). Advertising that "tries to sell or promote a product in the guise of a news story" (Stanford History Education Group [PDF]). See also sponsored content

เจตนาการใช้ภาษาที่คลุมเครือและย้อนแย้งกันเพื่อจะนำไปสู่การที่ ทำให้ผู้คนเข้าใจความหมายที่ผิด

"Deliberately ambiguous and contradictory language used to mislead and manipulate the public" (The Free Dictionary).

"The term 'Newspeak' was coined by George Orwell in his 1949 anti-utopian novel 1984 ... [and] was characterized by the elimination or alteration of certain words, the substitution of one word for another, the interchangeability of parts of speech, and the creation of words for political purposes" (Merriam-Webster).

หน้าหนังสือพิมพ์ [หรือหน้าบนเว็บไซต์ของหนั งสือพิมพ์] เป็นบทความที่ลงนามโดยนักวิจารณ์ หรือนักเขียนอื่นๆ ในมุมมองที่แตกต่างกัน

"A newspaper page [or page on a newspaper's website] devoted to signed articles by commentators, essayists, humorists, etc., of varying viewpoints" (Dictionary.com). Referred to as "op-ed" because in printed newspapers it is typically placed opposite the editorial page. See also commentary, opinion piece

บทความที่ผู้เขียนแสดงความคิดเห็นส่วนตัว โดยทั่วไปเป็ นบทความที่มีการโต้เถียงกันเกี่ยวกับประเด็นใดประเด็นหนึ่งในเนื้อข่าว

"An article in which the writer expresses their personal opinion, typically one which is controversial or provocative, about a particular issue or item of news" (Oxford Dictionaries). See also commentary, editorial, op-ed

การล้อเลียน การเลียนแบบสไตล์ของนักเขียน นักร้ องหรือศิลปินโดยมีเจตนาให้เกินจริง เพื่อให้ตลกขบขัน

"An imitation of the style of a particular writer, artist, or genre with deliberate exaggeration for comic effect" (Oxford Dictionaries). See also satire

การตรวจทานโดยผู้เชี่ยวชาญ เป็นกระบวนการในการนำผลงานทางวิชาการ (เช่น ข้อเขี ยนหรือหัวข้องานวิจัย) ไปตรวจสอบโดยกลุ่มผู้เชี่ยวชาญในสาขาเดียวกัน เพื่อให้แน่ใจว่าเป็นไปตามมาตรฐาน ก่อนที่จะนำไปเผยแพร่หรือให้การยอมรับ

"A process by which a scholarly work (such as a paper or a research proposal) is checked by a group of experts in the same field to make sure it meets the necessary standards before it is published or accepted" (Merriam-Webster).

ไม่สนใจความจริง เป็นคำอธิบายที่สะท้อนภาพจากสถานการณ์ที่ความคิ ดเห็นของผู้คนในสังคมถูกหล่อหลอมจากความเชื่อส่วนบุคคลและความรู้สึก มากกว่าสิ่งที่มีพื้นฐานอยู่บนข้อเท็จจริง

“An adjective defined as "relating to or denoting circumstances in which objective facts are less influential in shaping public opinion than appeals to emotion and personal belief." In 2016, post-truth was chosen as the Oxford Dictionaries Word of the Year.

ข้อมูลปฐมภูมิ คือ สารสนเทศที่ได้มาจากต้นแหล่ งโดยตรง หรือข้อมูลที่ได้จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในเวลาและสถานที่จริง เช่น อัตชีวประวัติ ไดอารี่ จดหมาย บทสัมภาษณ์ สุนทรพจน์ เอกสารทางประวัติศาสตร์ บทความในหนังสือพิมพ์ที่สัมพันธ์กับช่วงเวลาของเหตุการณ์ ข้อมูลต้นฉบับ นวนิยาย ภาพวาด และงานศิลปะอื่น ๆ การสืบค้นข้อมูลปฐมภูมิจะช่วยให้เราได้รับข้อมูลที่ตรงตามความจริงยิ่งขึ้น

As explained in the video Primary vs. Secondary Sources, "primary sources are first-hand accounts of an event, and are created during the time that event took place. They can also be created retrospectively, at a later date, by a participant in those events. ... They can also be creative works."

Examples include autobiographies, diaries, letters, interviews, speeches, historical documents, newspaper articles from the time of an event, original data, novels, paintings, and other works of art. The video also explains how primary sources differ from secondary sources, which are "written by scholars or observers after the fact, and interpret or analyze primary sources or events."

Why should you care about primary sources, and what do they have to do with fake news?

Have you ever played "Telephone?" It's the game where one person whispers something in another person's ear, and then that person whispers it to someone else, and so on, and by the time it finally gets to the last person, the message is usually very different from the way it started out.

Whisper Photo: ElizaC3 Creative Commons license

Information can get distorted as it moves from one person to another. If you've encountered some information that doesn't seem right to you, it can be helpful to try to find the original source - the primary source. For example, when someone tells you about something they heard the President say in a speech, they're probably giving you their own interpretation of what was said. If you search for a transcript or video of the speech (the primary source), you'll know exactly what was said, and then you can form your own interpretation.

โฆษณาชวนเชื่อ ข้อมูล ความคิด หรือข่าวลื อที่จงใจให้ถูกแพร่กระจายออกไปในทิศทางเดียวกันเพื่อช่วย หรือเพื่อมุ่งร้ายต่อบุคคล กลุ่มบุคคล กลุ่มการเคลื่อนไหว สถาบันหรือประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่แล้ว มักลำเอียงและคลาดเคลื่อน

"Information, ideas or rumors deliberately spread widely to help or harm a person, group, movement, institution or nation. It is often biased and misleading, in order to promote an ideology or point of view" (Center for News Literacy).

วิทยาศาสตร์เทียม ระบบแห่งทฤษฎีที่เกี่ยวกับโลกธรรมชาติ โดยกล่าวอ้างว่าเป็นวิทยาศาสตร์ โดยยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์รองรับตัวอย่างเช่น ดาราศาสตร์เป็นวิทยาศาสตร์ แต่โหราศาสตร์ ถูกมองว่าเป็น วิทยาศาสตร์เทียม

"A system of theories or assertions about the natural world that claim or appear to be scientific but that, in fact, are not. For example, astronomy is a science, but astrology is generally viewed as a pseudoscience" (Dictionary.com). See also junk scienceWhat do we want? Evidence based science. When do we want it? After peer review

ผู้เชี่ยวชาญ ผู้มีความรู้ บุคคลที่แสดงความคิดเห็ นผ่านทางสื่อมวลชนในลักษณะอย่างเป็นทางการ

"A person who gives opinions in an authoritative manner usually through the mass media" (Merriam-Webster).

ข่าวลือ ข้อมูลหรือเรื่องราวที่ถูกส่ งต่อ แต่ยังไม่ได้รับการพิสูจน์ว่าเป็นความจริง

"Information or a story that is passed from person to person but has not been proven to be true" (Merriam-Webster). A "rumor mill" is defined as "the source of rumors, especially those that seem to be deliberately passed along" (Dictionary.com).

การเสียดสี การใช้อารมณ์ขันในเชิงประชดประชัน การพูดเกิ นจริง เยาะเย้ย หรือวิพากษ์วิจารณ์ผู้อื่น

"The use of humor, irony, exaggeration, or ridicule to expose and criticize people's stupidity or vices, particularly in the context of contemporary politics and other topical issues"

• Famous examples of satire include Jonathan Swift's 1729 essay A Modest Proposal, which suggests that the poor might earn extra money by selling their babies to rich people as food. This is, of course, a horrific idea, and Swift wasn’t serious, but his purpose was to shed light on unfair attitudes toward the poor in those days, which was, in fact, very serious.

• Modern examples of satire include websites like The Onion, and television programs such as The Daily Show with Trevor Noah, The Late Show with Stephen Colbert, Last Week Tonight with John Oliver, South Park, and some of the sketches on Saturday Night Live.

• Satire typically involves some absurdity, and the intent is to criticize, not to deceive. Nevertheless, many people have been fooled by sites like The Onion.

ข้อมูลทุติยภูมิ งาน ( เช่น หนั งสือ หรือบทความในนิตยสาร) ที่มีการสรุป วิเคราะห์ และตีความหรือแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับแหล่งข้อมูลหลัก (primary source) มาแล้วอย่างน้อยหนึ่งแหล่งตัวอย่างของข้อมูลทุติยภูมิ เช่น หนังสือเกี่ยวกับเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่เขียนโดยนักวิชาการที่ค้นคว้าเหตุการณ์ แต่ไม่ได้นำเสนอในช่วงเวลาและสถานที่ที่เกิดเหตุการณ์นั้นขึ้น

A work (such as a book or magazine article) that summarizes, analyzes, interprets, or comments on one or more primary sources. An example of a secondary source would be a book about a historical event written by a scholar who has researched the event, but was not present at the time and place in which the event occurred.


ภาษาที่ทำให้ตื่นเต้น ข่าวหนังสือพิมพ์ โทรทัศน์ หรือสื่ออื่น ๆ ที่นำเสนอข้อมูลในลักษณะที่สร้างความตื่นตระหนกหรือน่าตื่นเต้น

"The act by newspapers, television, etc. of presenting information in a way that is [meant to] be shocking or exciting"

นำเสนอข่าวสารหรือข้อมูล ในลักษณะที่สร้างความประทับใจ< br />
"To present (news or information) in a way that creates a favorable impression" (Collins Dictionary).


เนื้อหาในสิ่งพิมพ์ออนไลน์ซึ่งมีลักษณะคล้ายกั บเนื้อหากับของทางบรรณาธิการ แต่ผู้โฆษณาได้จ่ายเงินให้โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อโปรโมตผลิตภัณฑ์ของผู้โฆษณา

"Material in an online publication which resembles the publication's editorial content but is paid for by an advertiser and intended to promote the advertiser's product"

การโพสต์ข้อความหรือวิจารณ์ในลักษณะที่ดุเดือดหรื อไม่เหมาะสม โดยมีจุดประสงค์เพื่อยั่วยุหรือทำให้ผู้อื่นไม่สบายใจ

"To post inflammatory or inappropriate messages or comments ... for the purpose of upsetting other users and provoking a response"

คุณภาพของการเลือกใช้แนวคิดหรือข้อเท็จจริงที่เราอยากให้ เป็นจริง มากกว่าแนวคิดหรือข้อเท็จจริงที่เรารู้ว่าเป็นความจริง

"The quality of preferring concepts or facts one wishes to be true, rather than concepts or facts known to be true." Coined by satirist Stephen Colbert, truthiness beat out google (the verb) for Merriam-Webster's 2006 Word of the Year.

ตำนานท้องถิ่น ตำนานเมือง เป็นนิทานเตือนใจหรือเรื่ องศีลธรรมที่ถูกบอกเล่าโดยผู้ที่เชื่อ (หรืออ้าง) เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับคนที่พวกเขารู้จักเป็นการส่วนตัว หรือคนรู้จักของเพื่อนหรือสมาชิกในครอบครัว แม้ว่านิทานดังกล่าวส่วนใหญ่จะมาจากความบริสุทธิ์ใจ แต่มักไม่มีที่มาจากเหตุการณ์จริง ทำให้เรื่องจริงประเภทนี้หลุดออกจากโลกของข่าวสารและเข้าสู่รูปแบบของตำนานร่วมสมัย และเรื่องราวถูกเปลี่ยนแปลงไป เมื่อเรื่องราวถูกบอกเล่าไปนับไม่ถ้วน

"urban legends are best described as cautionary or moralistic tales passed along by those who believe (or claim) the incidents befell either folks they know personally or acquaintances of friends or family members. ... Though the vast majority of such tales are pure invention, a tiny handful do turn out to be based on real incidents. What moves true tales of this type out of the world of news and into the genre of contemporary lore [are the] ... alterations which take place as the stories are passed through countless hands."

• Wikipedia further explains that, "despite its name, an urban legend does not necessarily originate in an urban area. Rather, the term is used to differentiate modern legend from traditional folklore of pre-industrial times."

• See these examples of popular urban legends.

• See also hoax

• One urban legend that circulated widely on the internet is the "$250 Neiman Marcus Chocolate Chip Cookie Recipe." The story is false, but the recipe is real, and the cookies are yummy!

การผลิตเนื้อหาโดยบุคคลทั่วไปมากกว่าการจ้างผู้เชี่ยวชาญหรือมื ออาชีพที่ต้องจ่ายค่าตอบแทน ดังในหนังสือ [2007] 'The Cult of the Amateur' ของ Andrew Keen เมื่อผู้ใช้งานสามารถรายงานข่าวโดยไม่เปิดเผยตัวตนและไม่ต้องรับผิดชอบต่อสิ่งที่พวกเขาพูด การแยกแยะข้อมูลก็จะทำได้ยากขึ้น นักข่าวและบรรณาธิการมืออาชีพ แม้กระทั่งคนที่มีชื่อเสียงมากก็สามารถถูกวิพากษ์วิจารณ์ และถึงกับถูกไล่ออกจากการรายงานที่ผิดพลาด โดยบุคคลทั่วไปที่เป็นผู้ผลิตเนื้อหานี้ สามารถเขียนอะไรก็ได้ โดยไม่มีส่วนต้องรับผิดชอบ ใคร ๆ ก็สามารถโพสต์ข้อมูลต่างๆทางออนไลน์ ซึ่งนำไปสู่ข้อมูลที่มีมากเกินไปอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน

"The production of content by the general public rather than by paid professionals and experts in the field. ... As brought out in Andrew Keen's [2007 book] 'The Cult of the Amateur,' when everyday users are allowed to report the news anonymously and are not held accountable for anything they say, it becomes increasingly difficult to tell fact from fiction. Professional journalists and editors, even those with immense fame, can be criticized and even fired for false reporting. However, the contributing user who can write anything is never held responsible. In addition, anyone can post something online, leading to an unprecedented information overload in today's world" (PC Magazine).


การใช้วิธีที่เล่นกับความรู้สึก หรื อวิธีการที่น่าละอายของหนังสือพิมพ์ ฯลฯ เพื่อดึงดูด เรียกร้องความสนใจจากผู้อ่าน

"The use of cheaply sensational or unscrupulous methods in newspapers, etc. to attract or influence readers" (Collins Dictionary).As this Mental Floss article explains, the term originated in the late 19th century, when rival newspaper owners Joseph Pulitzer and William Randolph Hearst published exaggerated and sometimes fabricated stories to try to boost sales. The color yellow refers to a popular comic strip, "The Yellow Kid," which appeared in Pulitzer's newspaper, the New York World.