“ตัวประกันอิสราเอลยกย่องกลุ่มฮามาส” เนื้อหาเท็จจากตะวันออกกลางลามสู่ไทย

22/10/25

กุลธิดา สามะพุทธิ กองบรรณาธิการโคแฟค

ข้อความที่อ้างว่าเป็นคำพูดของนายอเล็กซานเดอร์ ทรูฟานอฟ ตัวประกันอิสราเอลกล่าวยกย่องกลุ่มฮามาสหลังจากได้รับการปล่อยตัว เป็นเนื้อหาเท็จที่ถูกเผยแพร่โดยผู้ใช้โซเชียลมีเดียในหลายประเทศมาตั้งแต่ต้นปี 2568 ล่าสุดเพจเฟซบุ๊กสนับสนุนชาวปาเลสไตน์ในไทยได้นำมาโพสต์ มีผู้แชร์ต่อกว่า 6,500 ครั้ง

เนื้อหาที่ตรวจสอบ: นายอเล็กซานเดอร์ ทรูฟานอฟ ตัวประกันอิสราเอลเปิดใจหลังฮามาสปล่อยตัว ชื่นชมกลุ่มฮามาสที่ดูแลอย่างดี เคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์

ผลการตรวจสอบข้อเท็จจริง: **เนื้อหาเท็จ นำข้อความที่อินฟลูเอนเซอร์ชาวปาเลสไตน์โพสต์ใน X มาบิดเบือนว่าเป็นถ้อยคำของตัวประกันอิสราเอล**

เนื้อหาโดยสรุป: วันที่ 17 ต.ค. 2568 เพจเฟซบุ๊ก “Thailand Stand with Palestine ไทยเคียงข้างปาเลสไตน์” ซึ่งมีผู้ติดตามเกือบ 1 แสนบัญชี โพสต์ภาพนายอเล็กซานเดอร์ ทรูฟานอฟ ตัวประกันอิสราเอลวัย 29 ที่ถูกกลุ่มฮามาสจับเป็นตัวประกัน ฝังข้อความว่า “ตัวประกันอิสราเอลเผยความในใจ 489 วันที่ผมอยู่ท่ามกลางพวกคุณ” (ลิงก์บันทึก) และเขียนบรรยายในโพสต์ว่า นายอเล็กซานเดอร์ ทรูฟานอฟ (เพจไทยเคียงข้างปาเลสไตน์ฯ เขียนผิดเป็น “ทูร์บานอฟ”) ที่เพิ่งได้รับการปล่อยตัวจากการแลกเปลี่ยนเชลยได้เปิดเผยข้อมูลที่ได้ประสบกับตนเองตลอดเวลาที่อยู่กับฮามาส “ทำเอาทั้งอิสราเอลถึงกับช็อก !”

ส่วนหนึ่งของข้อความระบุว่า “ตลอด 498 วันที่ผมมีชีวิตอยู่ท่ามกลางพวกคุณ แม้ในขณะที่พวกคุณต้องเผชิญการรุกรานและอาชญากรรมมากมาย ผมได้เรียนรู้ถึงความหมายที่แท้จริงของความเป็นลูกผู้ชาย ความกล้าหาญอันบริสุทธิ์ และการเคารพต่อความเป็นมนุษย์” และ “แม้ว่าผมจะอยู่ในมือของชายผู้ต่อสู้เพื่อแผ่นดินและสิทธิ์ที่ถูกปล้นไป และแม้ว่ารัฐบาลของผมจะกำลังก่อการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์อันโหดร้ายต่อประชาชนที่ถูกปิดล้อม แต่พวกคุณไม่เคยปล่อยให้ผมอดอยาก หรือถูกเหยียบย่ำศักดิ์ศรีแม้แต่วินาทีเดียว”

โคแฟคตรวจสอบ: จากการตรวจสอบการรายงานข่าวของสำนักข่าวต่างประเทศที่เชื่อถือได้และรายงานการตรวจสอบข้อเท็จจริง (fact-check) ที่เคยตรวจสอบเนื้อหานี้ สรุปข้อมูลได้ดังนี้

1. นายอเล็กซานเดอร์ ทรูฟานอฟ เป็นชาวอิสราเอลเชื้อสายรัสเซียวัย 29 ปี ที่ถูกกลุ่มฮามาสจับเป็นตัวประกันเมื่อวันที่ 7 ต.ค. 2566 และได้รับการปล่อยตัวเมื่อ 15 ก.พ. 2568 เขาจึงไม่ใช่ตัวประกันที่ “เพิ่งได้รับการปล่อยตัว” ตามเงื่อนไขแลกเปลี่ยนตัวประกันกับนักโทษภายใต้ข้อตกลงหยุดยิงระยะแรกตามแผนสันติภาพของประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐฯ ในเดือน ต.ค. 2568

2. หลังจากได้รับการปล่อยตัว นายอเล็กซานเดอร์พูดต่อสาธารณะเพียงไม่กี่ครั้ง ครั้งแรกเป็นคลิปวิดีโอที่เผยแพร่เมื่อวันที่ 1 มี.ค. 2568 ซึ่งเขากล่าวขอบคุณทุกฝ่ายที่มีส่วนช่วยให้ได้รับอิสรภาพและแสดงความห่วงใยตัวประกันที่ยังถูกคุมขังซึ่งต้องเผชิญกับความทุกข์ทรมานทางจิตใจอย่างแสนสาหัส

อีกครั้งหนึ่งคือระหว่างการเข้าพบนายวลาดิมีร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย เมื่อวันที่ 17 เม.ย. 2568 เขาพูดกับผู้นำรัสเซียว่าแม้จะได้รับอิสรภาพหลังถูกคุมขังนาน 498 วัน แต่ใจเขายังอยู่กับตัวประกันอีกหลายคนที่ยังไม่ได้รับการปล่อยตัว และเรียกร้องให้ปูตินรีบดำเนินการเพื่อช่วยเหลือตัวประกันที่เหลือ

3. วันที่ 17 ต.ค. 2568 Snopes.com ซึ่งเป็นองค์กรตรวจสอบข้อเท็จจริงในสหรัฐฯ ที่มีความน่าเชื่อถือและได้รับการอ้างอิงจากสื่อหลายสำนักทั่วโลก ได้เผยแพร่รายงานการตรวจสอบข้อเท็จจริงของข้อความที่อ้างว่าตัวประกันอิสราเอลยกย่องกลุ่มฮามาสพบว่า จริง ๆ แล้วเป็นข้อความที่อินฟลูเอนเซอร์ชาวปาเลสไตน์ชื่อ Khaled Safi โพสต์ในแอปพลิเคชัน X วันเดียวกับที่นายอเล็กซานเดอร์ได้รับการปล่อยตัวเมื่อ 15 ก.พ. 2568

ในโพสต์ดังกล่าว นาย Khaled ได้แชร์ภาพข่าวการปล่อยตัวนายอเล็กซานเดอร์และเขียนข้อความประกอบเป็นภาษาอาหรับในลักษณะที่ทำให้เข้าใจว่านายอเล็กซานเดอร์กล่าวชื่นชมกลุ่มฮามาสที่ดูแลตัวประกันเป็นอย่างดีจนเชลยอย่างเขาสัมผัสได้ถึงความเมตตา ความกล้าหาญและการเคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของกลุ่มฮามาส

เมื่อใช้เครื่องมือแปลภาษาพบว่าตรงกับข้อความภาษาอังกฤษที่ถูกนำมาอ้างเท็จว่าเป็นคำพูดของนายอเล็กซานเดอร์เกือบทั้งหมด

หลังจากที่ข้อความในโพสต์ X ถูกนำไปบิดเบือนว่าเป็นถ้อยคำของตัวประกันอิสราเอล นาย Khaled จึงได้โพสต์ชี้แจงหลายครั้งว่าเขาเขียนข้อความนี้ขึ้นเอง ข้อความนี้ไม่ใช่ถ้อยคำของตัวประกันอิสราเอล

เปรียบเทียบข้อความจากโพสต์ X ของ Khaled Safi อินฟลูเอนเซอร์ชาวปาเลสไตน์ ซึ่งเมื่อใช้เครื่องมือแปลภาษาของ X แปลจากภาษาอาราบิกเป็นภาษาอังกฤษพบว่าตรงกับข้อความที่อ้างว่าเป็นถ้อยคำของนายอเล็กซานเดอร์ ทรูฟานอฟ ตัวประกันอิสราเอล

Yahoo News ได้นำรายงานการตรวจสอบข้อเท็จจริงของ Snopes ในเรื่องนี้มาเผยแพร่ด้วยเช่นกัน

4. เนื้อหาเท็จที่อ้างว่าเป็นถ้อยคำของนายอเล็กซานเดอร์ชื่นชมกลุ่มฮามาสถูกเผยแพร่อย่างกว้างขวางมาตั้งแต่เขาได้รับการปล่อยตัวเมื่อเดือน ก.พ. 2568 และถูกนำมาเผยแพร่อีกครั้งในเดือน ต.ค. 2568 เนื่องจากผู้คนกำลังให้ความสนใจการแลกเปลี่ยนตัวประกันและผู้ต้องขังชาวปาเลสไตน์ตามแผนสันติภาพเฟสแรกของประธานาธิบดีสหรัฐฯ โดยเมื่อวันที่ 13 ต.ค. 2568 กลุ่มฮามาสได้ปล่อยตัวประกันชาวอิสราเอล 20 คน ขณะที่อิสราเอลได้ปล่อยตัวนักโทษปาเลสไตน์ 250 คน

ข้อสรุปโคแฟค: นายอเล็กซานเดอร์ ทรูฟานอฟ ตัวประกันอิสราเอลที่ถูกกลุ่มฮามาสจับตัวไปเมื่อวันที่ 7 ต.ค. 2566 ได้รับการปล่อยตัวเมื่อวันที่ 15 ก.พ. 2568 หลังจากเขาได้รับการปล่อยตัว มีการนำข้อความจากโพสต์ X ของอินฟลูเอนเซอร์ชาวปาเลสไตน์มาบิดเบือนว่าเป็นถ้อยคำของนายอเล็กซานเดอร์ที่กล่าวยกย่องชื่นชมกลุ่มฮามาส อินฟลูเอนเซอร์คนดังกล่าวได้ออกมาชี้แจงว่าเขาเป็นผู้เขียนข้อความนี้เอง ไม่ใช่คำพูดของตัวประกันอิสราเอล

เนื้อหาเท็จนี้กลับมาแพร่ระบาดอีกครั้งในช่วงเดือน ต.ค. 2568 โดยผู้ใช้โซเชียลมีเดียทั้งในต่างประเทศและในไทย เช่น เพจเฟซบุ๊ก “Thailand Stand with Palestine ไทยเคียงข้างปาเลสไตน์” หลังจากอิสราเอลและกลุ่มฮามาสปล่อยตัวประกันและผู้ต้องขังจำนวนหนึ่งเมื่อวันที่ 13 ต.ค. 2568 ซึ่งเป็นไปตามแผนสันติภาพเฟสแรกของประธานาธิบดีสหรัฐฯ