Cofact

By : Zhang Taehun

สำหรับผู้ที่ติดตาม Cofact น่าจะรู้จัก “วันตรวจสอบข่าวลวง (International Fact-Checking Day)” 2 เมษายน ของทุกปี กันดีอยู่แล้ว ซึ่งล้อกันไปกับวันโกหก (April Fools Day) 1 เมษายน ของทุกปี โดยวันตรวจสอบข่าวลวงโลก ถูกริเริ่มโดยInternational Fact-Checking Network (IFCN)ตั้งแต่ปี 2558 และมีการจัดกิจกรรมต่อเนื่องทุกปีทั่วโลกรวมถึงในประเทศไทย เพื่อรณรงค์ให้ทุกภาคส่วนในสังคมเห็นความสำคัญของการตรวจสอบข้อมูลที่ได้รับมาให้แน่ใจก่อน เพื่อแก้ปัญหาการกระจายของข้อมูลทีผิดพลาดโดยเฉพาะบนโลกออนไลน์ 

แต่ยังมีอีกวันหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับความจริงและลวง นั่นคือ “วันพูดความจริง (Tell the Truth Day)” ตรงกับวันที่ 7 กรกฎาคม ของทุกปี อย่างไรก็ตาม ข้อมูลเกี่ยวกับประวัติของวันดังกล่าวค่อนข้างกระจัดกระจาย อีกทั้งยังไม่มีการรับรองโดยหน่วยงานภาครัฐ องค์กรระหว่างประเทศ หรือหน่วยงานภาควิชาการ (ต่างจาก International Fact-Checking Day ที่อย่างน้อยก็มีระบุในเว็บไซต์ของPoynter หรือก็คือ Poynter Institute for Media Studies สถาบันวิชาการด้านวารสารศาสตร์ ในเมืองเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก รัฐฟลอริดา สหรัฐอเมริกา) ดังนั้นผู้เขียนจึงขออ้างแหล่งข้อมูลหลายแหล่ง

– nationaltoday.com เว็บไซต์ของ National Today บริษัทโฆษณาซึ่งมีสำนักงานใหญ่ในเมืองซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา อ้างถึงการถกเถียงเชิงปรัชญาของนักปราชญ์คนสำคัญในประวัติศาสตร์โลก เช่น Plato พยายามค้นหาสถานการณ์ที่การโกหกเป็นสิ่งที่ชอบธรรม ในขณะที่ Aristotle ประนามการโกหกทุกรูปแบบ ด้าน Kant และ Schopenhauer มองว่าเป็นการพูดความจริงและการโกหกเป็นหัวข้อที่ซับซ้อนซึ่งได้รับอิทธิพลจากสถานการณ์ แต่ท้ายที่สุดแล้ว การดำเนินชีวิตด้วยความจริงใจต่อตนเองและผู้อื่นคือสิ่งที่หลายคนมุ่งมั่นยึดถือปฏิบัติ

ทั้งนี้ แม้ไม่มีการยืนยันอย่างเป็นทางการ แต่วันพูดความจริง (Tell the Truth Day) แสดงถึงคุณค่าที่ตรงกันข้ามกับวันโกหก (April Fools Day)บทความยังกล่าวด้วยว่า คนเราส่วนใหญ่ ในบางจุดอาจโกหก แต่หวังว่ามันจะเป็นเพียงการโกหกที่มีผลเพียงเล็กน้อย ซึ่งน่าเสียดายที่การโกหกสามารถนำไปสู่ผลลัพธ์ที่เป็นอันตรายมากขึ้นเมื่อมันได้กลายเป็นลักษณะบุคลิกภาพ

– daysoftheyear.com เว็บไซต์ของ Days Of The Year บริษัทเทคโนโลยี สารสนเทศ และอินเตอร์เน็ตซึ่งมีที่ตั้งในอังกฤษ อ้างถึงนักเขียน M. Hirsch Goldberg ที่กล่าวไว้ในหนังสือของเขาว่า มนุษย์โดยเฉลี่ยจะโกหกประมาณ 200 ครั้งต่อวัน ซึ่งรวมถึงการโกหกเล็กๆ น้อยๆ และการหลีกเลี่ยงความจริงโดยการละเลย ขณะที่งานวิจัยของมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย พบว่ามนุษย์มักจะโกหกวันละ 2 ครั้งโดยเฉลี่ย

แต่ไม่ว่าจะมากหรือน้อย ข้อค้นพบดังกล่าวก็ชี้ให้เห็นความสำคัญว่า ควรจะมีสักวันหนึ่งที่กระตุ้นเตือนให้เห็นความสำคัญของการพูดความจริง แม้ว่าการโกหกเล็กๆ น้อยๆ เพื่อปกป้องความรู้สึกของใครบางคนอาจเป็นเรื่องที่ทำกันเป็นปกติ แต่วันพูดความจริงถูกสร้างขึ้นเพื่อเป็นโอกาสที่จะก้าวข้ามพื้นผิวและซื่อสัตย์กับโลก อย่างไรก็ตาม บทความได้ย้ำถึงข้อควรระวังของการพูดความจริง โดยต้องมีวิธีการพูดที่ไม่ทำร้ายจิตใจของผู้อื่นด้วย 

(บทความได้ยกตัวอย่าง “ผมทรงโมฮอว์กสีม่วงนี้ดูดีจังเลย” ซึ่งในใจผู้พูดอาจไม่ชอบ แต่ก็ไม่อยากทำร้ายจิตใจคู่สนทนาจึงโกหกไปเช่นนั้น กับ “ผมทรงโมฮอว์กสีม่วงนี้อาจไม่ใช่สิ่งที่ฉันชอบ แต่ถ้าคุณชอบมันก็ไม่เป็นไร” ซึ่งเป็นการพูดไปตามความรู้สึกจริงๆ ของตัวเรา แต่ขณะเดียวกันก็ยอมรับในสิทธิที่จะเลือกของคู่สนทนาด้วย)

– เว็บไซต์ simplelivingglobal.com ของ Simple Living Global ซึ่งก่อตั้งโดย Bina Pattel ชาวอังกฤษที่ผันตัวเองจากการทำงานในภาคการเงินมาเป็นนักเขียนและผู้ออกแบบหลักสูตรพัฒนาคุณภาพชีวิตของบุคคล ระบุว่า วันที่ 7 กรกฎาคมเป็นวันบอกความจริง ซึ่งเป็นวันที่อุทิศให้กับความซื่อสัตย์และการปฏิเสธการชักจูงและการโกหก วันที่เกิดขึ้นอย่างไม่เป็นทางการนี้สนับสนุนให้ผู้คนพูดความจริงเสมอ แม้ว่าจะไม่สะดวกและยากลำบากก็ตามความซื่อสัตย์และความจริงใจเป็นคุณธรรมที่ทุกศาสนาในโลกเน้นย้ำ วัฒนธรรมทั่วโลกให้ความสำคัญกับความซื่อสัตย์และความจริงใจเป็นพิเศษ ผู้คนที่พูดความจริงมักจะได้รับเกียรติและยกย่องมากกว่าคนที่รู้ว่าโกหก

อย่างไรก็ตาม Simple Living Global อ้างที่มาของการใช้วันที่ 7 กรกฎาคม ว่าเริ่มตั้งแต่ปี 2558 โดยอ้างถึงเว็บไซต์ whatnationaldayisit.com ซึ่งผู้เขียนไม่สามารถค้นหาที่ตั้งของสำนักงานผู้ดูแลเว็บไซต์ดังกล่าวได้ เนื่องจากตัวเว็บไซต์ รวมถึงเฟจเฟซบุ๊กที่อ้างว่าเป็นเพจทางการของเว็บไซต์ดังกล่าวไม่ได้ระบุไว้ ขณะที่บทความ “National Tell The Truth Day” บนเว็บไซต์ whatnationaldayisit.com ที่ระบุว่า วันพูดความจริงถูกพูดถึงครั้งแรก (First identified) ในวันที่ 6 เมษายน 2558 และถูกกล่าวถึงมากที่สุด (Most mentioned on) ในวันที่ 7 กรกฎาคม 2558 พร้อมกับบรรยายว่า..

“วันพูดความจริงตรงกับวันที่ 7 กรกฎาคม ซึ่งแม้ว่าต้นกำเนิดที่แท้จริงของวันบอกความจริงแห่งชาติจะปกคลุมไปด้วยความลึกลับ แต่สิ่งหนึ่งที่แน่นอนก็คือ โลกจะเป็นสถานที่ที่ดีกว่านี้หากทุกคนซื่อสัตย์มากขึ้นอีกนิด บางทีมันอาจจะถูกสร้างขึ้นโดยกลุ่มคนที่แสวงหาความจริงซึ่งเบื่อหน่ายกับการโกหก หรือบางทีอาจเริ่มต้นโดยกลุ่มบุคคลที่ซุกซนที่ต้องการดูว่าพวกเขาสามารถเปิดเผยความลับโดยไม่เจตนา ซึ่งไม่ว่าจะมีต้นกำเนิดมาจากอะไรก็ตาม วันนี้ถือเป็นเครื่องเตือนใจว่าความซื่อสัตย์เป็นนโยบายที่ดีที่สุด”

สำหรับประเทศไทย เท่าที่ผู้เขียนพอจะสืบค้นได้ วันพูดความจริง ซึ่งอ้างถึงวันที่ 7 กรกฎาคม ของทุกปี น่าจะถูกระบุบนปฏิทินครั้งแรกในเดือนกรกฎาคม ปี 2560 โดยอ้างอิงจากปฏิทินบนเว็บไซต์ kapook.com เนื่องจากในเดือนเดียวกันของปี 2559 ยังไม่มีวันดังกล่าวปรากฏขึ้น ขณะที่ในส่วนของรายงานข่าวชิ้นแรกที่กล่าวถึง พบสำนักข่าว Workpoint Today พาดหัว “7 กรกฎาคม ของทุกปี วันพูดความจริง” ในวันที่ 7 ก.ค. 2561 ซึ่งก็อ้างที่มาว่ามาจากเว็บไซต์ whatnationaldayisit.com

โดยสรุปแล้ว “ยังไม่มีแหล่งข้อมูลใดที่ระบุที่มาของวันพูดความจริง (Tell the Truth Day) อย่างเป็นทางการ” ซึ่งแม้กรณีนี้จะเป็นข้อมูลข่าวสารที่ไม่ได้ส่งผลร้ายกับใคร แต่ก็แสดงให้เห็นว่าในอินเตอร์เน็ตที่มีปริมาณข้อมูลไหลเวียนมหาศาล หลายเรื่องก็เป็นข้อมูลที่ไม่ปรากฏแหล่งที่มาชัดเจน ผู้รับข้อมูลข่าวสารจึงต้องระมัดระวังทุกครั้งก่อนจะส่งต่อ โดยเฉพาะหากข้อมูลนั้นมีแนวโน้มจะก่อให้เกิดผลกระทบเชิงลบต่อบุคคลหรือสังคม!!!

-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-

อ้างอิง

https://www.poynter.org/ifcn/international-fact-checking-day/ (International Fact-Checking Day : Poynter)o

https://www.prnewswire.com/news-releases/international-fact-checking-day-set-for-april-2-300431955.html (International Fact-Checking Day Set for April 2 : PR newswire 30 พ.ค. 2560)

https://www.freiheit.org/th/thailand/factcollabth-phakhiikhabekhluuexnkhawcring-praethsithy(“FactCollabTH ภาคีขับเคลื่อนข่าวจริง ประเทศไทย” : FNF 2 เม.ย. 2565)

https://nationaltoday.com/tell-the-truth-day/ (Tell the Truth Day – July 7, 2024 : National Today)

https://www.daysoftheyear.com/days/tell-the-truth-day/ (Tell the Truth Day : Days of the Year) 

https://simplelivingglobal.com/tell-the-truth-day/(Tell the TRUTH Day : Simple Living Global) 

https://www.whatnationaldayisit.com/day/Tell-The-Truth/ (National Tell The Truth Day)

https://www.facebook.com/whatNDII/ (เพจเฟซบุ๊ก What National Day Is It .com)

https://calendar.kapook.com/2559/july

https://calendar.kapook.com/2560/july

https://workpointtoday.com/7-กรกฎาคม-ของทุกปี-วันพูด/ (7 กรกฎาคม ของทุกปี “วันพูดความจริง”: Workpoint Today 7 ก.ค. 2561)

29 มิ.ย. 2567 ภาคีโคแฟค (ประเทศไทย) ร่วมกับ มูลนิธิสถาบันการจัดการวิถีพุทธเพื่อสุขและสันติ (มูลนิธิ สกพ. หรือ IBHAP Foundation) ชวนสนทนาธรรมในรายการ Cofact Live Talk ส่งท้าย Pride Month หัวข้อ “มุมมองทางศาสนากับประเด็นสิทธิความหลากหลายของเพศวิถี|เพศสภาพ มายาคติ ความเข้าใจ และ ความสมานฉันท์” โดยมี พระมหานภันต์ สันติภัทโท ประธานกรรมการมูลนิธิ สกพ.และผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดสระเกศราชวรมหาวิหารเป็นวิทยากร

พระมหานภันต์ เริ่มต้นด้วยการกล่าวถึงเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ซึ่งมีทั้งหมด 17 ข้อ ไล่ตั้งแต่ข้อแรกคือ No Poverty (ยุติความยากจน) ไปจนถึงข้อ 17 คือ Partnerships for the Goals (เสริมความเข้มแข็งให้แก่กลไกการดำเนินงานและฟื้นฟูสภาพหุ้นส่วนความร่วมมือระดับโลกสำหรับการพัฒนาที่ยั่งยืน) ขณะที่เมื่อพูดถึง Pride Month จะเกี่ยวข้องกับ “ตัวชี้วัดเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs)” ใน 2 ข้อ คือ ข้อ 5 ความเสมอภาคทางเพศ (Gender Equality) และข้อ 10(ลดความไม่เสมอภาค (Reduced Inequalities)

โดยไทยถือเป็นชาติแรกในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อาเซียน) ที่มีกฎหมายสมรสเท่าเทียมซึ่งก็เป็นตัวชี้วัดเรื่องสิทธิมนุษยชน เรื่องการคำนึงถึงทุกคน ไม่ทิ้งใครไว้เบื้องหลัง ทั้งนี้แม้จะพูดกันเฉพาะในชาติปัจจุบันที่คนเรามีชีวิตอยู่ ในคนคนเดียวกันก็มีทั้งภาวะที่เป็นบุรุษและสตรี ดังนั้นตราบใดที่เรายังยึดถือเรื่องดีงาม เรื่องมนุษยธรรม ไม่ว่าจะอ้างอิงว่าตนเองเป็นเพศใด ทั้งตัวเราและสังคมอาจต้องเปิดใจและเปิดพื้นที่สื่อสารกัน

“ด้านหนึ่งเราต้องยอมรับก่อนว่า มันมีระดับที่สมมติโลกภายนอกเขายินดีกับ พ.ร.บ. สมรสเท่าเทียม เราก็อาจจะยินดีกับเขาด้วย แต่พอถึงเวลาลูกเราจะมีความรักในเพศเดียวกันแล้วอยากจะจดทะเบียนสมรสตาม พ.ร.บ. นี้ ก็อาจจะมีความรู้สึกต่างไป” พระมหานภันต์ เปิดประเด็นชวนคิด

พระมหานภันต์ กล่าวถึงประเด็นเริ่มที่ “ครอบครัว” ซึ่งเมื่อกฎหมายสมรสเท่าเทียมได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภาผ่านออกมาบังคับใช้ เป็นการรับรองสิทธิของความรักและการรับผิดชอบชีวิตของกันและกัน และด้วยโครงสร้างของสังคมก็ทำให้หลายคนรู้สึกผ่อนคลาย กล้าเปิดเผยอัตลักษณ์ทางเพศของตนมากขึ้น แต่หากบุตรหลานของเราเป็นแบบนั้น แล้วคนเป็นพ่อแม่ผู้ปกครองจะคิดอย่างไร จะร่วมยินดีกับความรักในเพศเดียวกันของบุตรหลายหรือไม่? หรือเราควรจะวางใจอย่างไร?

พระมหานภันต์ กล่าวว่าด้วยประสบการณ์ที่เติบโตมากับโยมแม่ที่สอนให้มีมารยาท พร้อมๆ ไปกับให้ยอมรับทุกคนในแบบที่คนคนนั้นเป็น จึงไม่รู้สึกว่าเป็นเรื่องที่ยอมรับไม่ได้ อย่างเมื่อวันที่ 25 มิ.ย. 2567 มูลนิธิ สกพ. มีโอกาสได้จัดวงพูดคุยกับผู้นำศาสนาต่างๆ ซึ่งในช่วงท้าย ก็มีตัวแทนจากศาสนาฮินดู ตั้งคำถามว่า ในฐานะที่เป็นพระภิกษุสงฆ์ คิดอย่างไรกับ LGBTQ+ 

“อาตมาก็เลยบอกว่า ถ้าโดยส่วนรู้สึกว่ามันมีความเป็นสิทธิมนุษยชนของแต่ละคน ที่ด้านหนึ่งแม้ว่าในส่วนของศาสนาจะมีคำสอนที่แตกต่างกัน แต่ด้านหนึ่งต้องไม่ลืมในฐานะที่เขาเป็นมนุษย์คนหนึ่ง แม้จะมีข้อบัญญัติในศาสนาที่แตกต่าง อาตมาก็ขออภัยเขาว่าด้านหนึ่งก็เคยไปร่วมเสวนากับหลากหลายศาสนา แล้วอาตมาก็ตอบแม้ในหลายศาสนาจะมีข้อห้ามเมื่อพูดถึงเรื่องนี้ แต่เราผู้ซึ่งเป็นมนุษย์ด้วยกันเขารักกัน เราทำไมจะต้องไปตัดสิน ไปกีดกันใม่ให้เขาได้รักกันหรือมีชีวิตอยู่ด้วยกัน 

หากคิดว่ามันเป็นความผิดบาปตามหลักความเชื่อของศาสนาของแต่ละท่านที่มีพระเจ้าของตนเอง ก็ปล่อยให้เป็นเรื่องของเขากับพระเจ้าดีกว่าไหม? เราไม่ต้องไปตัดสินอะไร เราในฐานะมนุษย์ด้วยกัน ตราบใดที่เขาไม่ไปละเมิดการอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ก็น่าจะเปิดพื้นที่ให้เขา ไม่ใช่ไปกดดันจนทำให้เขาต้องหลบซ่อนเหมือนกับในอดีต” พระมหานภันต์ กล่าว

พระมหานภันต์ อธิบายเสริมในประเด็นนี้ว่า การเกิดขึ้นของ Pride Month ก็เพื่อรณรงค์เรื่องเหล่านี้ เพราะในต่างประเทศ เช่น สหรัฐอมเริกา อังกฤษ ในอดีตมีการกดดันเรื่องนี้มาก คนรักเพศเดียวกันถูกตีตราว่าเป็นผู้ป่วยจิตเวช จึงถือว่าหากมอง ณ ห้วงเวลาปัจจุบัน “เรานั้นก็พัฒนามาไกลจนรู้แล้วว่าความดี-ความชั่ว ไม่เกี่ยวข้องกับรสนิยมทางเพศ ไม่ว่าชายจริง-หญิงแท้ หรือคนรักเพศเดียวกัน ก็ทำดี-ทำชั่วได้ไม่แตกต่างกัน” จึงไม่จำเป็นต้องนำเรื่องศาสนามาพูดในประเด็นนี้ นอกจากศาสนาแล้วอย่าลืมว่าทุกคนเป็นมนุษย์ และเราควรมีมนุษยธรรม

แต่หากเน้นไปที่ศาสนาพุทธ พระมหานภันต์กล่าวถึงหน้าที่ของพ่อแม่ต่อลูก ก็คือการอบรมสั่งสอนลูกให้ตั้งอยู่ในความดี-ไม่ทำความชั่ว ซึ่งหากในมุมนี้ ไม่ว่าลูกจะมีอัตลักษณ์ทางเพศอย่างไรก็ควรจะเป็นความสุขของเขา ทั้งนี้ “เราต้องยอมรับว่า คนแต่ละคนล้วนมีชีวิตเป็นของตนเอง และไม่สามารถทำให้เขาเป็นดั่งใจของเราได้ แม้เราจะหวังดีกับเขาแค่ไหนก็ตาม” ซึ่งไม่เฉพาะเรื่องอัตลักษณ์ทางเพศ แต่ยังรวมถึงวิถีชีวิตในมุมต่างๆ ด้วย เช่น การเลือกอาชีพที่ใม่ตรงกับสายงาน เป็นต้น

ดังนั้นแล้ว “เราทำได้เพียงยอมรับและวางอุเบกขา” เพราะต่อให้เราจะทุกข์ใจอย่างไรก็ไม่ทำให้เขาเปลี่ยนไป แล้วเราจะทุกข์ไปเพื่ออะไร หรือแม้ว่าเขาเปลี่ยนมาเป็นหรือมาทำในสิ่งที่เราต้องการ ก็เท่ากับเขาต้องยอมทนทุกข์ทรมานเพื่อให้เรามีความสุข ก็ต้องถามว่าเราอยากให้เป็นแบบนั้นจริงๆ หรือ? ซึ่งศาสนาพุทธมีคำสอนว่า “สัพเพธัมมานาลัง อภินิเวสายะ” แปลว่า “ธรรมทั้งหลายไม่ควรยึดมั่น” อย่างไรก็ตาม เราก็ต้องเข้าใจว่า บางเรื่องเป็นกฎธรรมชาติ แต่บางเรื่องก็เป็นกฎเกณฑ์ 

“ณ ตอนนี้ บ้านเมืองเรากำลังจะมีการเปลี่ยนแปลงในแง่ของกฎเกณฑ์อันเนื่องมาจากวิธีคิด-วิธีมองของคน ซึ่งอันนี้ก็เป็นเรื่องที่ชวนเอาธรรมะไว้ในใจ ก็คือทำใจนั่นเอง” พระมหานภันต์ฝากข้อคิดต่อประเด็นนี้ไว้

จากเรื่องกฎหมายสมรสเท่าเทียม พระมหานภันต์ขวนมองประเด็นท้าทายเรื่องตำแหน่งแห่งหนในสังคมของกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งหลายเรื่องก็ยังเป็นข้อถกเถียง เช่น การใช้ห้องน้ำ จะมีห้องน้ำเฉพาะสำหรับคนข้ามเพศ (Transgender) หรือจะเป็นห้องน้ำร่วมไม่แยกเพศ (Unisex) หรือการแข่งขันกีฬา ซึ่งนักกีฬาที่เป็นหญิงข้ามเพศ ไปแข่งกับชายแท้ก็เสียเปรียบ แต่ไปแข่งกับหญิงแท้ก็ได้เปรียบ ซึ่งก็สามารถเปิดพื้นที่พูดคุยกันได้

ด้าน สุภิญญา กลางณรงค์ ผู้ร่วมก่อตั้งภาคีโคแฟค (ประเทศไทย) ซึ่งเป็นผู้ดำเนินรายการ กล่าวว่า ในเดือนมิถุนายนของทุกปี หรือเรียกว่า “Pride Month” ทั่วโลกจะมีการรณรงค์เรื่องสิทธิความหลากหลายของเพศวิถีและเพศสภาพ ซึ่งก็เป็นส่วนหนึ่งของ SDGs นอกจากนั้น วันที่ 18 มิถุนายน ของทุกปี ยังเป็นวันรณรงค์หยุดการใช้ถ้อยคำสร้างความเกลียดชัง (Hate Speech) และการกลั่นแกล้งรังแกทางออนไลน์ (Cyberbullying) อีกด้วย ซึ่งงานของโคแฟคคือการส่งเสริมการสื่อสร้างอย่างสร้างสรรค์ ค้นหาข้อเท็จจริงและมีสัมมาวาจา

ทั้งนี้ หากมองในระดับครอบครัว พ่อแม่อาจต้องฝึกปล่อยวางเมื่อลูกมีวิถีทางเพศเป็นของตนเอง แต่หากมองในระดับสังคมก็ต้องเข้าใจและเรียนรู้ไปด้วยกัน เช่น แม้ปัจจุบันจะมีกฎหมายสมรสเท่าเทียมรองรับแล้ว แต่ในทางปฏิบัติต้องยอมรับว่าเราเคยชินกับสังคมที่มีกรอบเพียง 2 เพศสภาพตามสรีระกันมานาน เช่น การไปปฏิบัติธรรม ต้องแยกเรือนชาย-เรือนหญิง แม้จะเข้าใจว่าบางคนสรีระเป็นชายแต่สภาพจิตใจเป็นหญิง แต่หากให้พักเรือนพักของเพศหญิงก็จะทำให้ผู้หญิงไม่สบายใจเช่นกัน เรื่องนี้ก็ต้องเอาใจเขามาใส่ใจเรา

“ในแง่หนึ่งเราก็ยอมรับสิทธิ์ แต่ถ้าสิ่งอำนวยความสะดวก (Facilities) ยังไม่พร้อม ในทางปฏิบัติคนที่สรีระยังเป็นชายก็อาจจะต้องอยู่เรือนชายก่อนไหม? เพื่อคำนึงถึงคนหมู่มาก มันอาจจะต้องถ้อยทีถ้อยอาศัย ปรับตัวเรียนรู้กันไปทุกๆ ฝ่าย เพราะคงไม่ได้มีใครยืนอยู่ที่เส้นไหน 100% อันนั้นน่าจะเป็นทางออก” สุภิญญา กล่าว

หมายเหตุ : สามารถรับชมย้อนหลังได้ที่

https://www.facebook.com/CofactThailand/videos/506608675057080