By : Zhang Taehun

ข้อความข้างต้นที่แปลเป็นภาษาไทยได้ว่า “ฉันควรซื้อหมูเด้งไหม” และ “ฉันจะดูแลเธออย่างดีและโพสต์วิดีโอตลก ๆ ของเธออีกมากมาย” มาจากโพสต์บนแพลตฟอร์ม X (ทวิตเตอร์เดิม) จากบัญชีที่หน้าตาคล้ายกับของ อีลอน มัสก์ มหาเศรษฐีผู้เป็นเจ้าของแพลตฟอร์มดังกล่าว เมื่อวันที่ 27 ก.ย. 2567 ในช่วงที่กระแสของ “หมูเด้ง” ฮิปโปแคระเพศเมีย ซึ่งจัดแสดงอยู่ที่สวนสัตว์เปิดเขาเขียว อ.ศรีราชา จ.ชลบุรี โด่งดังจากประเทศไทยไปไกลทั่วโลก ขนาดรายการตลกในสหรัฐอเมริกาอย่าง Saturday Night Live ก็ยังนำไปล้อเลียนเป็นที่ขบขัน

เพียงแต่ “นี่ไม่ใช่บัญชีจริง..แต่เป็นบัญชีล้อเลียน”สังเกตได้จากมีคำต่อท้ายว่า “Parody” ที่แปลว่าล้อเลียน นอกจากนั้น ชื่อหลังเครื่องหมาย @ ยังต่างกัน โดยบัญชีล้อเลียน อีลอน มัสก์ จะใช้ชื่อว่า Elon Musk (Parody) @ElonMuskAOC ในขณะที่บัญชีจริงของเจ้าตัว จะใช้ชื่อว่า Elon Musk @elonmusk แต่ถึงจะประกาศอย่างชัดเจนว่าไม่ใช่บัญชีจริงของอีลอน มัสก์ โพสต์จากบัญชีล้อเลียนดังกล่าวก็ยังถูกนำไปแชร์กันอย่างสนุกสนานทั้งในสื่อสังคมออนไสน์ รวมถึงสื่อหลักในประเทศไทยก็ร่วมแชร์ด้วย

อนึ่ง ก่อนหน้านี้เคยมีการตั้งข้อสังเกตกันว่า บัญชี Elon Musk (Parody) @ElonMuskAOC เป็นอีกบัญชีหนึ่งที่อีลอน มัสก์ ใช้บนแพลตฟอร์ม X ดังรายงานข่าว “Elon Musk Responds To His Parody Account’s “Lizard Boy” Tweet” โดยสถานีโทรทัศน์ NDTV ของอินเดีย เมื่อวันที่ 8 ก.ค. 2566 มีการอ้างถึงบัญชี Elon Musk @elonmusk ซึ่งเป็นบัญชีทางการของ อีลอน มัสก์ ได้ตอบกลับโพสต์ของบัญชีล้อเลียนว่า “So many people think this account is me. (มีคนจำนวนมากคิดว่าบัญชีนี้คือตัวผมเอง)” 

อีลอน มัสก์ ยังตอบกลับบัญชีของ MrBeast ยูทูบเบอร์คนดัง ที่เข้ามาถามว่า “It’s not?(แล้วไม่ใช่หรือ?)” ว่า “Nope (ไม่ใช่)” ดังนั้นตามความเข้าใจในปัจจุบัน บัญชี Elon Musk (Parody) @ElonMuskAOC คาดว่าคงมีแฟนคลับของมหาเศรษฐีเจ้าของแพลตฟอร์ม X รวมถึงแบรนด์รถยนต์ไฟฟ้าอย่าง Tesla และเทคโนโลยีอวกาศอย่าง SpaceX ทำขึ้นเพื่อความบันเทิง และเจ้าตัวก็ดูจะไม่ได้ถือโทษโกรธเคืองอะไร

เมื่อไปดูกฎระเบียบการใช้งานแพลตฟอร์ม X ในหัวข้อ “Misleading and deceptive identities policy (นโยบายว่าด้วยการระบุตัวตนที่ทำให้เกิดความเข้าใจผิดและการหลอกลวง)” ได้ระบุว่า “การสร้างบัญชีล้อเลียน (Parody) ความคิดเห็น (Commentary) หรือแฟนคลับ (Fans) จะไม่ถือว่าละเมิดกฎการใช้งาน ตราบเท่าที่มีการระบุให้ชัดเจนเพียงพอเพื่อให้สามารถแยกแยะความแตกต่างกับบัญชีจริงของบุคคลหรือองค์กรนั้นๆ” โดยมีคำแนะนำดังนี้  

“การตั้งชื่อบัญชี (Account Name) และคำอธิบายประวัติ (Bio) ควรระบุอย่างชัดเจนว่าบัญชีนี้ไม่เกี่ยวข้องกับบุคคลหรือองค์กรที่อ้างถึง” โดยสามารถใช้ถ้อยคำ เช่น ล้อเลียน (Parody) , ปลอม (Fake) , แฟนคลับ (Fans) , ความคิดเห็น (Commentary) เป็นต้น หรือจะใช้คำอื่นก็ได้ แต่ต้องเป็นถ้อยคำที่ทุกคนเห็นแล้วเข้าใจได้ง่าย และไม่ควรใช้ถ้อยคำที่สื่อไปในทางมีความเกี่ยวข้องกัน เช่น ทางการ (Official)

แม้จะระบุไว้ชัดเจนว่าเป็นบัญชีล้อเลียนไม่ใช่บัญชีจริง ในบางกรณีหรือบางประเทศก็อาจ “ไม่ตลกด้วย” ดังรายงานข่าว “Gurdwara body sends legal notice to X over fake account, hurting Sikh sentiments” บนเว็บไซต์นิตยสาร India Today ของอินเดีย เมื่อวันที่ 12 ม.ค. 2567 ระบุว่า Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee (SGPC) ที่เป็นองค์กรของศาสนาซิกข์ ได้เปิดเผยว่าจะดำเนินการทางกฎหมายกับแพลตฟอร์ม X เนื่องจากไม่ยอมลบบัญชีทั้งที่ปลอม (Fake) และล้อเลียน (Parody) ที่ใช้ชื่อของ SGPC ออกจากระบบ 

รายงานข่าวอ้างถึงแถลงการณ์ของ SGPC ที่ระบุว่า “บรรดาบัญชีปลอมและล้อเลียน มีการโพสต์ข้อความที่เข้าข่ายสร้างความเกลียดชังทางศาสนา”ทำให้ชาวซิกข์ไม่สบายใจ และกระทบต่อการอยู่ร่วมกันฉันท์พี่น้องในสังคม ซึ่งตามกฎหมายของอินเดีย การกระทำดังกล่าวจะเข้าข่ายความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา (Indian Penal Code) พ.ร.บ.เทคโนโลยีสารสนเทศ พ.ศ.2544 (Information Technology Act 2001) และกฎกระทรวงว่าด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศ พ.ศ.2564 (Information Technology Rules 2021)

ปาร์ทัป ซิงห์ (Partap Singh) เลขาธิการ SGPCกล่าวว่า ก่อนหน้านี้ SGPC เคยทำเรื่องไปยังแพลตฟอร์มแล้ว แต่ไม่ได้รับการตอบสนอง โดยบัญชีปลอมหรือบัญชีล้อเลียนดังกล่าวกำลังแพร่กระจายโฆษณาชวนเชื่อสร้างความเกลียดชังต่อองค์กรศาสนาซิกข์และชุมชนซิกข์ ซึ่งไม่อาจยอมรับได้อีกทั้งยังเรียกร้องให้รัฐบาลอินเดียทั้งส่วนกลางและมลรัฐต่างๆ ดำเนินการกับแพลตฟอร์ม X ท่ามกลางการปั่นกระแสสร้างความเกลียดชังยังคงดำเนินต่อไป 

หรือกรณีการสร้างบัญชีล้อเลียน ครุป ราธี (Dhruv Rathee) ยูทูบเบอร์คนดังในอินเดีย ตามรายงานข่าว “Parody account’s post lands Youtuber Dhruv Rathee in legal trouble” โดย นสพ. The Hindu เมื่อวันที่ 15 ก.ค. 2567 ระบุว่า ยูทูบเบอร์คนดังกล่าวถูกตำรวจรัฐมหาราษฏระ จับกุมเมื่อวันที่ 13 ก.ค. 2567 ในข้อหาหมิ่นประมาท และความผิดตาม พ.ร.บ.เทคโนโลยีสารสนเทศ หลังพบมีบัญชีที่ระบุชื่อของเจ้าตัว โพสต์กล่าวหาลูกสาวของ ออม เบอร์ลา (Om Birla) ประธานสภาผู้แทนราษฎรของอินเดีย ว่าผ่านการสอบแข่งขันทั้งที่ไม่ได้มาสอบ

อย่างไรก็ตาม จากการตรวจสอบพบว่า บัญชีแพลตฟอร์ม X ดังกล่าว ใช้ชื่อว่า Dhruv Rathee (Parody) @dhruvrahtree และมีคำอธิบายประวัติว่า “นี่คือบัญชีแฟนคลับและบัญชีล้อเลียน ไม่ได้เกี่ยวข้องกับบัญชีต้นฉบับ @dhruv_rathee ไม่ได้แอบอ้างตัวเป็นบุคคลอื่น โดยบัญชีนี้เป็นบัญชีล้อเลียน” และในเวลาต่อมา ข้อความที่ถูกระบุว่าเข้าข่ายผิดกฎหมายก็ถูกลบออกตามคำสั่งของตำรวจ โดยผู้ใช้บัญชีล้อเลียนดังกล่าว อ้างว่าไม่ทราบข้อเท็จจริงและเป็นการคัดลอกข้อความของบุคคลอื่นมาแชร์ต่อ ทั้งนี้ บัญชีจริงในแพลตฟอร์ม X ของ ครุป ราธี คือ Dhruv Rathee @dhruv_rathee

สำหรับประเทศไทย แม้จะยังไม่มีการฟ้องร้องในลักษณะเดียวกันกับอินเดีย แต่การล้อเลียนในลักษณะนี้อาจเป็นความผิดตามกฎหมายอาญาของไทยใน 2 ประเด็น คือ 1.การสวมรอยแอบอ้างเป็นบุคคลอื่น โดยการสร้างบัญชีสื่อสังคมออนไลน์ที่ทำให้ผู้พบเห็นเข้าใจผิดว่าบุคคลนั้นเป็นเจ้าของบัญชีจะเข้าข่ายความผิดตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 มาตรา 14 (1) ที่ระบุว่า ผู้ใดโดยทุจริต หรือโดยหลอกลวง นำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่บิดเบือนหรือปลอมไม่ว่าทั้งหมดหรือบางส่วน หรือข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นเท็จ โดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ประชาชน อันมิใช่การกระทำความผิดฐานหมิ่นประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา

กับ 2.การโพสต์ข้อความที่เข้าข่ายผิดกฎหมายเช่น พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 มาตรา 14 (2) (3) (4) และ (5) ที่ระบุว่า ผู้ใดนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นเท็จ โดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายต่อการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของประเทศ ความปลอดภัยสาธารณะความมั่นคงในทางเศรษฐกิจของประเทศ หรือโครงสร้างพื้นฐานอันเป็นประโยชน์สาธารณะของประเทศ หรือก่อให้เกิดความตื่นตระหนกแก่ประชาชน

นำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ใดๆ อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักรหรือความผิดเกี่ยวกับการก่อการร้ายตามประมวลกฎหมายอาญา , นำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ใด ๆ ที่มีลักษณะอันลามกและข้อมูลคอมพิวเตอร์นั้นประชาชนทั่วไปอาจเข้าถึงได , เผยแพร่หรือส่งต่อซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์โดยรู้อยู่แล้วว่าเป็นข้อมูลคอมพิวเตอร์ตาม (1) (2) (3) หรือ (4) ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินห้าปีหรือปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

อย่างไรก็ตาม ความผิดตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 มาตรา 14 (1)

มิได้กระทำต่อประชาชน แต่เป็นการกระทำต่อบุคคลใดบุคคลหนึ่ง ผู้กระทำ ผู้เผยแพร่หรือส่งต่อซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ดังกล่าวต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามปีหรือปรับไม่เกินหกหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และให้เป็นความผิดอันยอมความได้

ส่วนการโพสต์ในเรื่องเท็จ (หรือเรื่องจริงที่กฎหมายไม่อนุญาตให้พิสูจน์เพราะไม่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ) แล้วไปพาดพิงบุคคลใดให้ได้รับความเสียหาย ก็อาจถูกบุคคลนั้นฟ้องข้อหาหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 ประกอบมาตรา 328   (หรือประกอบมาตรา 330 ว่าด้วยกรณีที่ศาลไม่อนุญาตให้พิสูจน์) ซึ่งจะมีโทษจำคุกไม่เกินสองปีและปรับไม่เกินสองแสนบาท

บทสรุปของเรื่องนี้ แม้เจ้าของแพลตฟอร์ม X อย่าง อีลอน มัสก์ จะมองว่าการสร้างบัญชีเลียนแบบชื่อบุคคลหรือองค์กรอื่นจะไม่ใช่เรื่องใหญ่ หากระบุให้ชัดเจนว่าบัญชีนั้นไม่เกี่ยวข้องกับบัญชีจริงของบุคคลหรือองค์กรที่ถูกอ้างถึง แต่ผู้ที่คิดจะสร้างและใช้บัญชีล้อเลียนก็ต้องพึงระวัง เพราะหากเล่นสนุกกันจนเลยเถิดไปทำให้บุคคลอื่นเสียหายหรือเกิดความเสียหายต่อสาธารณะหรือระดับความมั่นคงของชาติ ก็จะต้องรับผิดตามกฎหมายเช่นกัน!!!

-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-

อ้างอิง

Should I buy Moo Deng?

I would treat her well and post many funny videos of her pic.twitter.com/pHHs0S0L4r

— Elon Musk (Parody) (@ElonMuskAOC) September 26, 2024

https://www.matichon.co.th/foreign/news_4818104(เกินต้าน! หมูเด้งโผล่รายการ แซทเทอเดย์ไนท์ไลฟ์ : มติชน 29 ก.ย. 2567)

https://mgronline.com/onlinesection/detail/9670000091395 (ขอเล่นด้วยคน! X ล้อเลียน “อีลอน มัสก์” ถามชาวเน็ต ซื้อ “หมูเด้ง” ดีมั้ย? : ผู้จัดการ 28 ก.ย. 2567)

https://www.thebangkokinsight.com/news/world-news/1390401/ (อย่าเข้าใจผิด! ‘อีลอน มัสก์’ ไม่ได้โพสต์ถามความเห็น ซื้อ ‘หมูเด้ง’ : The Bangkok Inside 30 ก.ย. 2567)

https://www.ndtv.com/world-news/elon-musk-on-his-parody-account-people-think-this-is-me-4189009 (Elon Musk Responds To His Parody Account’s “Lizard Boy” Tweet : NDTV 8 ก.ค. 2566)

https://help.x.com/en/rules-and-policies/x-impersonation-and-deceptive-identities-policy(Misleading and deceptive identities policy : กฎระเบียบการใช้งานแพลตฟอร์ม X ปรับปรุงล่าสุด เมษายน 2566)

https://www.indiatoday.in/india/story/shiromani-gurdwara-parbandhak-committee-sends-legal-notice-to-x-over-fake-account-2487626-2024-01-12(Gurdwara body sends legal notice to X over fake account, hurting Sikh sentiments : India Today 12 ม.ค. 2567)

https://www.thehindu.com/news/national/maharashtra/parody-accounts-post-lands-youtuber-dhruv-rathee-in-legal-trouble/article68400992.ece (Parody account’s post lands YouTuber Dhruv Rathee in legal trouble : The Hindu 15 ก.ค. 2567)

---

• Facebook
• X
• Line