เอ๊ะ!! ยังไง? ‘อยู่จังหวัดที่ประกาศแต่ไม่ได้-ได้แต่ข้อความภาษาอังกฤษ’
เสียงสะท้อนถึงระบบ ‘Cell Broadcast’พายุคาจิกิ
By : Zhang Taehun
ภาพ 01 : ตัวอย่างข้อความแจ้งเตือนพายุ “คาจิกิ (Kajiki)” เป็นภาษาอังกฤษ (2 ภาพซ้าย – ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) และภาษาไทย (2 ภาพขวา –ภาคใต้ ภาคกลางและภาคตะวันออก) เมื่อวันที่ 24 ส.ค. 2568
ตามข้อความในภาพข้างบนที่ปรากฎในโทรศัพท์มือถือของประชาชนในหลายพื้นที่ของประเทศไทย เมื่อเวลาประมาณ 16.00 น. ของวันอาทิตย์ที่ 24 ส.ค. 2568 แปลและสรุปความจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยได้ว่า ขอให้ประชาชนที่อยู่อาศัยในพื้นที่ลุ่มต่ำ พื้นที่ริมตลิ่ง ที่ลาดเชิงเขา ระวังน้ำท่วมฉับพลัน น้ำป่าไหลหลาก น้ำล้นตลิ่งและดินโคลนถล่ม ผู้ที่อยู่ในพื้นที่เสี่ยงดังกล่าวขอให้ยกสิ่งของขึ้นที่สูง ย้ายสมาชิกในครัวเรือนที่เป็นกลุ่มเปราะบางไปอยู่ในที่ปลอดภัย และเตรียมการอพยพหากจำเป็น โดยอ้างถึงพายุ “คาจิกิ (Kajiki)” และลงท้ายด้วย “DDPM” ซึ่งก็ทำให้หลายคนตื่นตกใจ รวมถึงบ้างก็สงสัยว่าเป็นการส่งข้อความจากมิจฉาชีพเพื่อทำกลอุบายหลอกลวงเหยื่อหรือไม่
แจ้งเตือนจริง ไม่ใช่มิจฉาชีพ
โคแฟคได้ตรวจสอบไปที่เพจเฟซบุ๊ก “กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย DDPM” ของกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) พบว่า “ข้อความดังกล่าวเป็นการแจ้งเตือนจริง” โดยตั้งแต่ช่วงเช้าของวันที่ 24 ส.ค. 2568 ปภ.ได้แชร์โพสต์จากเพจเฟซบุ๊กของกรมอุตุนิยมวิทยา ที่ระบุว่า พายุโซนร้อนกำลังแรง คาจิกิ บริเวณทะเลจีนใต้ตอนบน ห่างจากเมืองดองฮอย ประเทศเวียดนาม ประมาณ 570 กม. กำลังเคลื่อนตัวทางตะวันตกด้วยความเร็ว 20 กม./ชม.(ช้าลงเล็กน้อย)
กรมอุตุฯได้ชี้แจงว่า พายุนี้มีแนวโน้มจะมีกำลังแรงขึ้นได้อีก เมื่อเคลื่อนเข้าสู่อ่าวตังเกี๋ย และจะอ่อนกำลังลงตามลำดับหลังจากเคลื่อนขึ้นฝั่งประเทศเวียดนามตอนบน ช่วงวันที่ 25 -26 ส.ค. 2568 อิทธิพลของพายุ คาดว่าจะทำให้ในช่วงวันที่ 24–27 ส.ค. 2568 ประเทศไทยจะมีฝนเพิ่มมากขึ้น และมีฝนตกหนักถึงหนักมากหลายพื้นที่ กับมีลมแรงบริเวณภาคอีสานตอนบน ภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคใต้ฝั่งตะวันตก รวมทั้งกรุงเทพมหานครและปริมณฑล จึงขอให้ประชาชนในบริเวณดังกล่าวระวังอันตรายจากฝนตกหนักถึงหนักมากและฝนที่ตกสะสม ซึ่งอาจทำให้เกิดน้ำท่วมฉับพลัน และน้ำป่าไหลหลาก โดยเฉพาะพื้นที่ลาดเชิงเขาใกล้ทางน้ำไหลผ่านและพื้นที่ลุ่ม สำหรับคลื่นลมบริเวณทะเลอันดามันตอนบนและอ่าวไทยตอนบนมีกำลังค่อนข้างแรงยังต้องติดตามประกาศจากกรมอุตุนิยมวิทยาอย่างใกล้ชิดในระยะนี้ สถานการณ์ยังมีการเปลี่ยนแปลง
ในโพสต์ต่อมา ปภ. ระบุว่า เมื่อเวลา 10.00 น. ของวันที่ 24 ส.ค. 2568 ที่ห้องประชุมกองบัญชาการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยแห่งชาติ ของปภ. นายสหรัฐ วงศ์สกุลวิวัฒน์ รองอธิบดีกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย เป็นประธานการประชุมติดตามสถานการณ์การเฝ้าระวังพายุโซนร้อนกำลังแรง “คาจิกิ” ซึ่งคาดว่าจะส่งผลให้ช่วงวันที่ 24 – 27 ส.ค. 2568 โดยนายสหรัฐ กล่าวว่า “ปภ. ได้ทำการแจ้งให้ประชาชนให้ทราบและเตรียมพร้อมรับมือกับพายุคาจิกิ และได้เตรียมพร้อมระบบ Cell Broadcast เพื่อแจ้งเตือนให้ประชาชนในพื้นที่เสี่ยง” เพื่อให้รับทราบสถานการณ์ได้อย่างทันท่วงที และจะได้สามารถอพยพกลุ่มเปราะบาง ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยติดเตียง ไปยังพื้นที่ปลอดภัยได้ทันท่วงที
จากนั้นในช่วงบ่ายของวันเดียวกัน เพจเฟซบุ๊กของ ปภ. ระบุเริ่มส่งข้อความแจ้งเตือนประชาชนผ่าน Cell Broadcast จำนวน 4 โพสต์ โดย “โพลต์แรก” ระบุพื้นที่เสี่ยง 17 จังหวัดภาคเหนือ คือ แม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ เชียงราย ลำพูน ลำปาง พะเยา แพร่ น่าน อุตรดิตถ์ ตาก สุโขทัย กำแพงเพชร พิษณุโลก พิจิตร เพชรบูรณ์ นครสวรรค์และอุทัยธานี , “โพสต์ที่สอง” ระบุพื้นที่เสี่ยง 15 จังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ภาคอีสาน) คือ เลย หนองคาย บึงกาฬ หนองบัวลำภู อุดรธานี สกลนคร นครพนม ชัยภูมิ ขอนแก่น กาฬสินธุ์ มุกดาหาร ยโสธร อำนาจเจริญ นครราชสีมาและอุบลราชธานี, “โพสต์ที่สาม” ระบุพื้นที่เสี่ยง 15 จังหวัดในภาคกลางและภาคตะวันออก คือ กาญจนบุรี ราชบุรี สุพรรณบุรี ชัยนาท ลพบุรี นครนายก ปราจีนบุรี สระแก้ว ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรี ตราด เพชรบุรีและประจวบคีรีขันธ์ และ “โพสต์ที่สี่” ระบุพื้นที่เสี่ยง 5 จังกวัดในภาคใต้ คือ ชุมพร ระนอง พังงา ภูเก็ตและกระบี่ ทั้งนี้ “จังหวัดที่ถูกระบุในทั้ง 4 โพสต์ดังกล่าว จะมีข้อความลงท้ายด้วยว่าให้ติดตามข่าวสารราชการอย่างใกล้ชิด” และในช่วงเวลาเดียวกัน สื่อมวลชน อาทิ ไทยรัฐ , TNN , The Nation เป็นต้น ได้เริ่มรายงานข่าวแล้ว
– ประชาชนงง! จังหวัดเดียวกัน เหตุใดบางคนได้รับข้อความแจ้งเตือนแต่บางคนไม่ได้?
อย่างไรก็ตาม หากเข้าไปดูความคิดเห็น (Comment) ในเพจเฟซบุ๊ก กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย DDPM ของ ปภ. ในโพสต์ซึ่งระบุจังหวัดที่ ปภ. แจ้งเตือนพายุคาจิกิผ่านระบบ Cell Broadcast จะพบเสียงสะท้อนจากประชาชนบางส่วนว่าตนเองไม่ได้รับข้อความแจ้งเตือน แม้จะอยู่ในจังหวัดที่ถูกประกาศว่าจะมีการแจ้งเตือนก็ตาม เช่น บางคนบอกว่าคนรอบข้างได้รับข้อความกันหมดแต่ตนเองไม่ได้ ขณะที่มีบางความเห็นพยายามช่วยเหลือด้วยการแนะนำวิธีเปิดระบบแจ้งเตือนในโทรศัพท์มือถือ ตามที่สื่อและหน่วยงานต่างๆ เคยแนะนำไว้หลังเกิดกรณีประชาชนในพื้นที่กรุงเทพฯและต่างจังหวัดที่ได้รับผลกระทบแต่ไม่ได้รับการแจ้งเตือนจากเหตุการณ์แผ่นดินไหวรุนแรงในประเทศเมียนมาเมื่อวันที่ 28 มี.ค.ที่ผ่านมา
ภาพ 02 : เสียงสะท้อนจากประชาชน กรณีเตือนพายุคาจิกิ
– อีกหนึ่งข้อข้องใจ! บางคนได้เฉพาะภาษาไทย บ้างได้เฉพาะภาษาอังกฤษ หรือบ้างก็ได้ทั้ง 2 ภาษา : แม้หลายคนจะได้รับข้อความแจ้งเตือน (ดังตัวอย่างในภาพนี้) แต่ในเพจของ ปภ. วันที่ 24 ส.ค. 2568 นับตั้งแต่เมื่อเริ่มทยอยส่งข้อความแจ้งเตือน ก็มีเสียงสะท้อนอยู่บ้างว่ามีบางคนได้รับเฉพาะภาษาไทย หรือเฉพาะภาษาอังกฤษ ซึ่งในส่วนของผู้ที่ได้รับข้อความแจ้งเตือนผ่าน Cell Broadcast เฉพาะภาษาอังกฤษ ก็แสดงความเป็นห่วงเรื่องผู้รับที่ไม่เข้าใจภาษาอังกฤษ นอกจากนั้นในส่วนของผู้ที่ได้รับข้อความแจ้งเตือนทั้ง 2 ภาษา ก็อยากให้เรียงจากภาษาไทยก่อนแล้วค่อยตามด้วยภาษาอังกฤษ
นอกจากเพจของ ปภ. เองแล้ว จากที่สำรวจเพจสำนักข่าวและอื่นๆ ที่พูดถึงเรื่องการแจ้งเตือนพายุคาจิกิผ่าน Cell Broadcast พบความเห็นส่วนใหญ่ระบุว่าได้รับข้อความแจ้งเตือน โดยมีรายงานเริ่มได้รับตั้งแต่เวลาประมาณ 15.00 น. แต่ก็มีเสียงสะท้อนเช่นเดียวกัน คือบางคนไม่ได้แม้จะอยู่ในจังหวัดที่ประกาศแจ้งเตือน หรือบางคนก็ได้เฉพาะข้อความภาษาอังกฤษ รวมถึงบ้างก็ตกใจในทีแรกเพราะเข้าใจว่าเป็นมิจฉาชีพ
จึงขอฝากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำเสียงสะท้อนเหล่านี้ไปปรับปรุงระบบการแจ้งเตือนภัยพิบัติให้ดีขึ้นเพื่อป้องกันความสับสนและให้ประชาชนในพื่นที่เสี่ยงได้รับข้อมูลที่ชัดเจนและครบถ้วนเพื่อเตรียมตัวป้องกันได้ทันท่วงที!!!
-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-
อ้างอิง
https://www.facebook.com/DDPMNews/posts/pfbid0JVXURNnBNUr95jbqU6i6uT44fx2hfNCmTH8EtBbRr6hPfAzk9vR1nxQoFc9LXozdl?rdid=1AlNen5twA4Vs2UM# (กรมอุตุนิยมวิทยาอัปเดตสถานการณ์พายุหมุนเขตร้อนเช้าตรู่วันนี้ (24/8/68) : ปภ.แชร์โพสต์จากกรมอุตุฯ)
https://www.facebook.com/share/p/1D5HapAXMH/ (ปภ.ประชุมติดตามสถานการณ์พายุ“คาจิกิ” กำชับพื้นที่เสี่ยงเฝ้าระวังรับมือสถานการณ์ พร้อมส่งเครื่องจักรกลสาธารณภัยเข้าประจำการพื้นที่เสี่ยงเป็นการล่วงหน้า และเตรียมพร้อมระบบ Cell Broadcast แจ้งเตือนประชาชนให้รับทราบอย่างรวดเร็วและทั่วถึง)
https://www.facebook.com/share/p/16pXf46Xsy/ (โพสต์ ปภ. เตือนพายุคาจิกิ 17 จังหวัดภาคเหนือ)
https://www.facebook.com/share/p/15DpS2JfnA/(โพสต์ ปภ. เตือนพายุคาจิกิ 15 จังหวัดภาคอีสาน)
https://www.facebook.com/share/p/1BHnpC9bef/(โพสต์ ปภ. เตือนพายุคาจิกิ 15 จังหวัดภาคกลางและตะวันออก)
https://www.facebook.com/share/p/1EwXyG8pft/(โพสต์ ปภ. เตือนพายุคาจิกิ 5 จังหวัดภาคใต้)
https://www.thairath.co.th/news/local/2878505 (ปภ.ส่ง Cell Broadcast แจ้งเตือนพายุ “คาจิกิ” เช็ก 15 จังหวัดเตรียมรับมือ : ไทยรัฐ 24 ส.ค. 2568)
https://www.tnnthailand.com/earth/209194/ (ปภ. ส่ง Cell Broadcast แจ้งเตือน “พายุคาจิกิ” 17 จังหวัดระวังน้ำท่วมฉับพลัน-น้ำป่าหลาก : TNN 24 ส.ค. 2568)
https://www.nationthailand.com/news/general/40054443 (DDPM issues cell broadcast alerts to 15 provinces as storm Kajiki brings risk of flash floods, run-offs, and heavy rain from August 24–27. : The Nation 24 ส.ค. 2568)
https://www.scira.kmitl.ac.th/5101/ (Cell Broadcast เทคโนโลยีเตือนภัยที่เป็นมากกว่าระบบแจ้งเตือนแผ่นดินไหว : สำนักวิจัยนวัตกรรมเมืองอัจฉริยะ สจล.)
https://ndwc.disaster.go.th/ndwc/cms/7017?id=130360 (ปักหมุดวันทดสอบแจ้งเตือนผ่าน Cell Broadcast : ศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ 29 เม.ย. 2568)
https://www.facebook.com/photo/?fbid=979311737714551&set=a.243987694580296 (วิธีเปิดแจ้งเตือนเหตุฉุกเฉิน ” Cell Broadcast Service ” : ตำรวจไซเบอร์ – บช.สอท. 27 เม.ย. 2568)
https://www.facebook.com/photo/?fbid=1131116305717372&set=a.976089214553416 (วิธีเปิดแจ้งเตือนเหตุฉุกเฉิน ” Cell Broadcast Service ” : NBT Connext 28 เม.ย. 2568)
ภาพ 03 : วิธีเปิดรับการแจ้งเตือนผ่านระบบ Cell Broadcast
ที่มา : เพจเฟซบุ๊ก “NBT Connext’ ของสถานีโทรทัศน์ NBT กรมประชาสัมพันธ์ วันที่ 28 เม.ย. 2568): บทความ “Cell Broadcast เทคโนโลยีเตือนภัยที่เป็นมากกว่าระบบแจ้งเตือนแผ่นดินไหว” เขียนโดย กฤษฎา แก้ววัดปริง ที่ปรึกษาสำนักวิจัยนวัตกรรมเมืองอัจฉริยะ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล.) อ้างถึงเหตุแผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 28 มี.ค. 2568 ชี้ให้เห็นว่าถึงเวลาแล้วที่ประเทศไทยต้องมีระบบ Cell Broadcast เพื่อแจ้งเตือนประชาชน เช่น ภัยพิบัติทางธรรมชาติ เหตุร้ายในพื้นที่สาธารณะ และอื่นๆ อีกมากมาย
“Cell Broadcast เป็นเทคโนโลยีการสื่อสารไร้สายที่ออกแบบมาเพื่อส่งข้อความแจ้งเตือนไปยังโทรศัพท์มือถือทุกเครื่องในพื้นที่เป้าหมาย โดยไม่จำเป็นต้องทราบเบอร์โทรศัพท์หรือข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ใช้ เทคโนโลยีนี้ทำงานผ่านเสาสัญญาณโทรศัพท์เคลื่อนที่ (Cell Towers) จึงสามารถส่งข้อความพร้อมกันในวงกว้างได้ภายในไม่กี่วินาที แม้ในสถานการณ์ที่เครือข่ายโทรศัพท์อาจมีการใช้งานหนาแน่น ความพิเศษของ Cell Broadcast อยู่ที่การทำงานแบบ One-to-Many คือสามารถส่งข้อความเดียวไปถึงผู้ใช้จำนวนมากพร้อมกัน ต่างจากการส่ง SMS ทั่วไปที่เป็นแบบ One-to-One ทำให้ไม่เกิดความล่าช้าหรือคอขวดในการส่งข้อความ ซึ่งเป็นข้อได้เปรียบสำคัญในสถานการณ์ฉุกเฉิน” บทความดังกล่าว อธิบายการทำงานของ Cell Broadcast
ในวันที่ 29 เม.ย. 2568 เว็บไซต์ ndwc.disaster.go.th ของศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ แจ้งว่าจะมีการทดสอบส่งข้อความแจ้งเตือนผ่าน Cell Broadcast 3 ระดับ ได้แก่ 1.ระดับเล็ก (ภายในอาคาร) ใน 5 พื้นที่ ได้แก่ ศาลากลางจังหวัดเชียงราย ศาลากลางจังหวัดอุบลราชธานี ศาลากลางจังหวัดสุพรรณบุรี ศาลากลางจังหวัดสงขลา และอาคารศูนย์ราชการเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550 อาคาร A และอาคาร B กรุงเทพมหานคร ในวันศุกร์ที่ 2 พ.ค. 2568 เวลา 13.00 น.
2.ระดับกลาง (ระดับอำเภอ) ใน 5 พื้นที่ ประกอบด้วย อ.เมืองลำปาง จ.ลำปาง อ.เมืองนครสวรรค์ จ.นครสวรรค์ อ.เมืองนครราชสีมา จ. นครราชสีมา อ.เมืองสุราษฎร์ธานี จ.สุราษฎร์ธานี และเขตดินแดง กรุงเทพมหานคร ในวันพุธที่ 7 พ.ค. 2568 เวลา 13.00 น. และ 3.ระดับใหญ่ (ระดับจังหวัด) ใน 5 พื้นที่ ประกอบด้วย จ.เชียงใหม่ จ.อุดรธานี จ.พระนครศรีอยุธยา จ.นครศรีธรรมราช และกรุงเทพมหานคร ในวันอังคารที่ 13 พ.ค. 68 เวลา 13.00 น.
ก่อนหน้านั้น ในวันที่ 27 เม.ย. 2568 เพจเฟซบุ๊ก “ตำรวจไซเบอร์ – บช.สอท.’ ของกองบัญชาการตำรวจสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บช.สอท.) โพสต์ภาพอินโฟกราฟิก แนะนำวิธีการเปิดรับการแจ้งเตือนระบบ Cell Broadcast ดังนี้
“สำหรับโทรศัพท์มือถือระบบ iOS” 1.ไปที่หน้าหลักเลือก ตั้งค่า (Settings) 2.เลือก ทั่วไป (General) 3.เลือก เกี่ยวกับ (About) 4.รอสักครู่ ระบบจะอัปเดตให้โดยอัตโนมัติ เมื่อมีข้อความเด้งขึ้นมา กด”ตกลง” 5.กลับไปยังหน้า การตั้งค่า เลือก การแจ้งเตือน 6.เลื่อนลงมาด้านล่างสุด จะพบหัวข้อ TH-ALERT (ติดตั้ง iOS 18 ขึ้นไป และ ไม่รองรับ iPhone X หรือเก่ากว่า) ผู้ให้บริการเวอร์ชันล่าสุด คือ AIS 63.0.1, TRUE 63.0.1 และ DTAC 63.0.1
“สำหรับโทรศัพท์มือถือระบบแอนดรอยด์” 1.ไปที่ การตั้งค่า (Setting) เลือก >> ความปลอดภัยและเหตุฉุกเฉิน (Safety and emergency) เลือก >> แจ้งเตือนฉุกเฉินไร้สาย (Earthquake alerts) 2.เลื่อน เปิด “ อนุญาตการแจ้งเตือน ” 3.เลื่อน เปิด การแจ้งเตือน “ทุกเมนู” จะดีที่สุด (Android ติดตั้งเวอร์ชัน 12 ขึ้นไป) โดยหลังจากนั้นมีสำนักข่าวหลายแห่งได้นำไปเผยแพร่ต่อ
